Zakazy krzywdzenia wszelkich stworzeń pojawiły się w wierzeniach hinduskich znacznie wcześniej nim władzę w Indiach objął król Asioka, ale dopiero za jego panowania stały się one powszechnie obowiązującym prawem. Szlachetna zasada, że nie wolno człowiekowi zabijać niczego, co nie jest konieczne, przestrzegana była w tym kraju co najmniej od czasów Buddy (ok. 560-480 r. przed Chr.). Sam Budda zalecał przyjazne odnoszenie się do istot żywych. Jest też interesujące, że słynne kazanie, w którym po raz pierwszy wyłożył zasady obmyślonego przez siebie systemu etycznego, odbyło się w parku jeleni koło Benares. W takim parku, podobnie jak w lasach otaczających pustelnie znanych ascetów, nie wolno było nikomu polować, nawet królowi.
W późniejszych wiekach urządzano w Indiach polowania niejednokrotnie, zwłaszcza by zdobyć kość słoniową, chociaż słonie, uważane za najszlachetniejsze ze zwierząt, chroniono tam w ten sposób, że pozostawiano im rozległe obszary, na których nie wolno było nikomu na nie polować. Były to więc jak gdyby rezerwaty.
W starożytności nie brak było ludzi wrażliwych na piękno przyrody. Grecki historyk, Herodot z Halikarnasu (485-425 r. przed Chr.) wspomina, że młody król perski Kserkses (517-465 przed Chr.) był wielkim miłośnikiem przyrody. Kiedy będąc raz w Azji Mniejszej przeprawiał się przez rzekę Meander (obecna nazwa turecka Buyuk Menderes), dostrzegł w pobliżu ówczesnego miasta Kallatebus piękny stary platan. Tak zachwycił się wówczas wspaniałym drzewem, że zawiesił na nim złoty znak i pozostawił strażnika, który miał pilnować, aby nikt drzewa nie uszkodził.
Wspomniany opis Herodota jest prawdopodobnie najstarszym dokumentem świadczącym o roztoczeniu ochrony nad pomnikowym drzewem. Skądinąd jednak wiadomo, że w starożytności kult drzew był szeroko rozpowszechniony, chociaż zazwyczaj motywy tego były inne. Szczególnie ceniono drzewa rosnące w pobliżu domów, toteż gdy wybuchały wojny i zwycięska armia zaczynała pustoszyć podbity kraj, wycinała drzewa w zdobytych miastach, w ten sposób zadawała bowiem przeciwnikowi szczególnie dotkliwy cios. Prymitywne na ogół ówczesne domy dość szybko można było odbudować, zrabowane mienie odzyskać lub od nowa zgromadzić, trzody bydła odchować, ale na wyrośniecie nowych drzew trzeba było czekać dziesiątki lat.
Dodaj komentarz